طراحی و تولید تور پرورش آبزیان در محیط دریا در دانشگاه امیرکبیر

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما به نقل از روابط عمومی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تور پرورش آبزیان در محیط دریا، حاصل تلاش دوساله محققان گروه پژوهشی مهندسی نساجی جهاد دانشگاهی صنعتی امیرکبیر است که مرحله تجاری سازی آن با مشارکت بخش خصوصی به سرانجام رسیده است. 

رئیس جهاد دانشگاهی دانشگاه صنعتی امیرکبیر گفت: اکنون از نظر صید یا پرورش آبزیان، سواحل ایران به غیر از فصل ماهیگیری، بدون استفاده می ماند در صورتی که امروزه دنیا موضوع اشتغالزایی و توسعه پایدار از طریق سواحل که همان صید توام با حفاظت از گونه های دریایی است را دنبال می کند. 

دکتر «مهدی ورسه ای» افزود: آن دسته از استخرهای پرورش ماهی که در مسیر آبهای روان احداث می شود بعضا با مشکل انتقال بیماری از طریق این آبها روبه رو هستند و ورود آب به فضای بسته استخر نیز به خودی خود موجب تشدید بیماری خواهد شد و درصورت کنترل نشدن بیماری، باید کل محصول آن دوره پرورش ماهی را معدوم کرد که ضرر و زیان هنگفتی به پرورش دهندگان آبزیان وارد می کند. 

وی تصریح کرد: بنابراین برای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی، برخی کشورهای پیشرفته به پرورش ماهی در مجموعه ای از آب دریا روی آورده اند که علاوه بر مبتلا نشدن آبزیان به بیماری ها و آفات، به خاطر تغذیه ماهیان از منابع دریایی، مقرون به صرفه خواهد بود و علاوه بر طعم و مزه بسیاری خوب ، کاملا ارگانیک است.

ورسه ای گفت: استفاده از این روش همچنین طول دوره رشد ماهی را تا نصف کاهش می دهد به عنوان مثال، برای پرورش ماهی قزل آلا در استخرهای محصور به یک دوره زمانی 6 تا 8 ماهه نیاز است ولی در روش پرورش ماهی در آب دریا، این زمان به سه تا چهار ماه کاهش می یابد.

وی یادآور شد: در استخرهای پرورشی باید به ماهیان غذا داد درحالیکه ماهی تولیدی به این روش جدید از منابع دریایی تغذیه کرده و مقدار غذای تغذیه شده به آنها بسیار کاهش می یابد و از این نظر، هزینه تمام شده به شدت کاهش می یابد.

این عضو هیات علمی دانشگاه در تشریح دیگر مزایای استفاده از تور جدید گفت: از دیگر ویژگی های این محصول این است که همه ساله سازمان شیلات، میلیونها قطعه بچه ماهی خریداری کرده و در دریا رها می کند ولی حدود 80 درصد آنها توسط دیگر آبزیان و ماهی های بزرگتر، شکار می شوند در صورتیکه با استفاده از این تور پرورش ماهی، کمترین تنش و آسیبی به بچه ماهی ها وارد نمی شود و این روش برای پرورش دیگر گونه های دریایی به ویژه ماهی های خاویاری بسیار مفید است. 

وی افزود: دانش فنی شامل طراحی، تولید و تکنولوژی این تورها که بدون گره هستند توسط تیم تحقیقاتی مهندسی نساجی جهاد دانشگاهی صنعتی امیرکبیر به دست آمده و استفاده از تکنولوژی«تکمیل ضد جلبک» نیز در ساخت این تورها بکار گرفته شده است. 

ورسه ای بیان داشت: معمولا در سواحل کشور به ویژه نوار شمالی، تورهای پهن شده در دریا هر 15 روز یکبار باید توسط غواصان، جلبک زدایی شود ولی استفاده از تورهای جدید، مدت زمان پاکسازی جلبک ها را به سه تا چهار ماه افزایش می دهد. بنابراین می توان در پایان هر دوره پرورش ماهی و پس از صید نهایی، تورها را جلبک زدایی کرد. 

وی گفت: عدم چسبیدن جلبک به تور موجب می شود که چشمه تورها بسته نشود و جریان آب دائما وجود داشته باشد و مواد مغذی دریا مرتب به تور وارد شود. 

ورسه ای افزود: مرزهای آبی کشور در شمال و جنوب به جز مواقعی که شیلات، اجازه صید می دهد بلااستفاده می ماند و با استفاده از این روش، صیادان می توانند با سرمایه گذاری در زمینه کار گذاشتن تورها در دریا که توسط سازه های بتنی به کف دریا ثابت می شود امکان رشد و پرورش ماهی در تمام فصول سال را داشته باشند و تورها هم روی سازه های پلیمری، جای می گیرند و سازه ها معمولا در عمق 10 تا 20 متری دریا قرار می گیرد. 

وی درباره وضعیت استفاده از روش پرورش ماهی در دریا توسط دیگر کشورهای دنیا نیز گفت: بخش اعظم دانش و تکنولوژی فنی این سیستم در دست نروژی هاست که با استفاده از آن و تولید و صید ماهی در حاشیه دریا به صورت کنترل شده، حدود 60 درصد بازار ماهی دنیا را در دست گرفته اند. 

ورسه ای گفت : تورهای تولیدی محققان جهاد دانشگاهی صنعتی امیرکبیر با تمامی استانداردهای تعریف شده در نروژ  به لحاظ استحکام، طراحی و دوخت، مطابقت می کند.

وی افزود: با حمایت و ورود بخش خصوصی با همکاری وزارت جهاد کشاورزی، علاوه بر کاهش هزینه های شیلات، محصولات سالمتری در کشور تولید شود. 

رئیس جهاد دانشگاهی صنعتی امیرکبیر به کمبود منابع آبی اشاره کرد و گفت: سالهاست با هزینه های بسیار زیاد، علوفه و خوراک دام برای تولید گوشت قرمز فراهم می کنیم در صورتی که با پرورش ماهی در محیط دریا، نیازی به منابع آب شیرین و هزینه استخراج آب نخواهد بود و تولید گوشت ارگانیک و سالم نیز خواهیم داشت. 

وی تاکید کرد: در هریک از این تورهای جدید در محیط دریا می توان برای هر دوره، حداقل 2 تن ماهی قزل آلا پرورش داد و مجموعا10 تور را در یک مجموعه قرار داده و به یکدیگر متصل کرد تا غذادهی اضافی هم به آسانی صورت گیرد.

براساس توافق صورت گرفته با بخش خصوصی، بارگذاری این تورها به زودی در یکی از سواحل کشور رسما اجرا خواهد شد.