درباره انقلاب ایران، با توجه به موقعیت شاه و نوع حکومت او که بیشتر به قدرت شخصی وی متکی بود، من با تضعیف او به هر عنوان مخالف بودم و تأکید می‌کردم که وادار کردن شاه به عقب نشینی در برابر مخالفان و دادن امتیازات پی در پی به آنان، اساس حکومت او را متزلزل خواهد ساخت و سرانجام به عدم ثبات و هرج و مرج کامل منتهی خواهد شد ... به نظر من سیاست آشتی یا دادن امتیاز به مخالفان و شرکت دادن آنان در حکومت در صورتی مفید بود که سال‌ها قبل و پیش از آن‌که بحران به چنین مراحل حادی برسد اتخاذ می‌گردید. اما وقتی بحران به مرحله رویارویی و اراده قدرت رسید؛ توصیه نرمش و سازش و آشتی نتیجه ای جز تشدید بحران و تبدیل آن به یک انقلاب کامل به بار نمی‌آورد.

ایران بزرگ‌ترین شکست حکومت کارتر بود. برخلاف پیروزی‌هایی که در مذاکرات صلح مصر و اسرائیل در کمپ دیوید و تلاش برای عادی ساختن روابط با چین نصیب حکومت کارتر شد و سیاست محکم و استواری که سرانجام در برابر شوروی اتخاذ گردید و هر یک نقاط مثبت و سازنده‌ای در سیاست خارجی حکومت کارتر به شمار می‌آید، سقوط شاه از نظر استراتژیک نتایج مصیبت‌باری برای آمریکا به بار آورد و از نظر سیاسی برای خود کارتر فاجعه آمیزتر بود.

حمایت از اقدام نظامی (عملیات پنجه عقاب) علیه ایران

به گفته برژینسکی «اگر این کار (عملیات پنجه عقاب)‌ با موفقیت انجام می‌شد، آمریکا یک‌بار دیگر زور بازوی خود را نشان می‌داد، چیزی که بیست سال بود به آن احتیاج داشت».

حمایت از عراق در جنگ علیه ایران

اگرچه سیاست رسمی ایالات متحده در قبال جنگ ایران و عراق بی‌طرفی اعلام شده بود، اما برژینسکی مشاور امنیت ملی کارتر تاکید کرده بود که آمریکا باید در جهت متوقف کردن انقلاب اسلامی کاملاً از رژیم عراق پشتیبانی کند. برژینسکی در فروردین 59 همزمان با قطع روابط سیاسی آمریکا با ایران، از گسترش رابطه با عراق استقبال کرد و گفت ما در منافع دو کشور اختلاف اساسی مشاهده نمی‌کنیم، بنابراین هیچ گونه نیازی نیست که روابط دو کشور را خصمانه نگهداریم.

تاکید بر ضرورت پرهیز آمریکا از نزاع با ایران

ایران همواره در این منطقه وجود خواهد داشت و چه خوش‌مان بیاید، چه نیاید در منطقه مهم خواهد بود. این به نفع ماست که در درجه اول از هرگونه درگیری اجتناب ورزیم؛ زیرا درگیری ایران و آمریکا چه تعمدی باشد، چه تصادفی، آمریکا را درگیر کشمکشی می‌کند که هم ایران و هم عراق را در بر می‌گیرد. این مانع، اصرار احمقانه آمریکا به این است که ایران به عنوان پیش شرط گفت‌وگو درباره برنامه هسته‌ای‌اش، آن را متوقف کند. با صراحت بگویم اصلاً درک نمی‌کنم وقتی شخص عاقلی واقعاً خواستار مذاکرات است، چه طور می‌تواند چنین شرطی بگذارد؛ مگر این که هدفش جلوگیری از مذاکرات باشد. من نمی‌خواهم آمریکا خواهان نزاع با ایران باشد؛ چرا که به نظر من آمریکا بدون جنگ با ایران حال و روز بهتری خواهد داشت. 

اذعان به برتری نظام حکومتی ایران در منطقه

ایران به لحاظ دمکراسی از کشورهای همسایه خود بسیار جلوتر است. توسعه دمکراسی به میزان بلوغ گسترش آزادی بیان و دسترسی مردان و زنان به موقعیت‌های حرفه‌ای سیاسی بستگی دارد و از این منظر، ایران در مقایسه با همسایگانش بسیار پیشرفته‌تر است.

تائید حق ایران در دستیابی به انرژی صلح آمیز هسته‌ای

ایران حق‌ دارد بر اساس‌ پیمان‌ ان.‌ پی.‌ تی‌ به‌ انرژی‌ هسته‌ای‌ دست‌ یابد.‌ نگرانی‌های‌ ایران‌ از قدرت‌‌های‌ هسته‌‌ای‌ در مجاورت‌ مرزهایش‌ تا حدودی‌ مقبول‌ و مشروع‌ به‌ نظر می‌رسد. ایران‌ دارای‌ تاریخی‌ کهن‌ است‌ و قابلیت‌ واقعی‌ و بالقوه‌‌ای‌ هم‌ برای‌ حرکت‌ در مسیر دموکراسی‌ و مردم‌ سالاری‌ دارد. ژاپن می‌تواند به سرعت تسلیحات هسته‌ای تولید کند، اما این کار را انجام نداده‌است و تصور می‌کنم که این جایی است که ایران می‌خواهد به پایان آن برسد. رئیس جمهور (بوش)، واقعیت‌ها را به گونه‌ای دیگر جلوه می‌دهد. ما به ایران مظنون هستیم، اما حقایقی نداریم که این امر را ثابت کند، آنان مشغول ساخت سلاح هسته‌ای هستند . واقعیت این است که اسرائیل قدرت انحصاری مؤثر هسته‌ای در منطقه است و تا مدت‌های طولانی نیز این چنین خواهد بود. مسئله‌ای که در آمریکا درباره آن تبلیغ می‌شود مبنی بر اینکه ایران ممکن است ظرف نه ماه بمب تولید کند، از نظر من بی‌معنی است. ... این در حالی است که اسرائیل ارتش قدرتمندی دارد و بر اساس برآوردها، 150 تا 200 بمب دارد. این تعداد بمب برای کشتن همه مردم ایران کافی است. بنابراین فکر می‍کنم این شایعات کاملاً ساختگی و کذب است.

حمایت از سیاست تحریم و مداخله بعد از انتخابات 88

باید مطمئن بود که تحریم‌ها از نظر سیاسی هوشمندانه و منزوی‌کننده رژیم باشند؛ نه آنکه موجب اتحاد ایرانیان شود. تحریم‌ها نه طبقه متوسط ایران که کسانی را که در قدرت هستند، باید تنبیه کند. درباره تغییر ماهیت ایران،‌ آمریکا باید نیروهایی را که اکنون بطور آشکار با احمدی‌نژاد مخالفت می‌کنند، حمایت کند؛ البته بدون اینکه بخواهد با خودفریبی تصور کند که این اقدام می تواند به تغییر رژیم منجرشود.من خواهان تغییرات داخلی در ایران هستم.

مخالفت با حمله نظامی به تاسیسات هسته‌ای ایران

جنگ عراق یک فاجعه بود که مشروعیت آمریکا را در جهان پایمال کرد و جنگ با ایران در صورت وقوع، فاجعه‌ای بزرگتر و مقدمه ای برای جنگ در کل منطقه است.  آمریکا هیچ تعهد ضمنی نداده است تا همچون حیوانی بی‌عقل در حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران، ‌اسرائیلی‌ها را همراهی کند و اصولاً چنین حمله‌ای علیه جمهوری اسلامی ایران چه از سوی آمریکا، چه اسرائیل بدترین گزینه ممکن است که باعث از بین رفتن مسیر مذاکرات خواهد شد. دیپلماسی با ایران جواب می‌دهد و این بسیار بهتر از جنگ است. ایران مشکل نیست؛ این کشور حتی می‌تواند بخشی از راه حل باشد. ایران به تدریج به کشوری تبدیل می‌شود که در گذشته بود؛ یعنی کشوری بسیار متمدن و از نظر تاریخی مهم. اما ما باید بسیار مراقب باشیم این تحولات چشمگیر را ناگهان معکوس نکنیم. لازم به ذکر نیست که چنین امری چه تبعات منفی برای ثبات جهانی خواهد داشت. همچنین نباید تمایل ایران برای مقابله با افراط‌گرایان و تندروهایی را از بین ببریم که در تلاش هستند کنترل جهان اسلام را به دست گیرند.

به عقیده من ایران یک دولت - ملت قابل اعتماد و معتبر است و این هویت معتبر عامل همبستگی در این کشور است؛ چیزی که در اکثر کشورهای خاورمیانه مشاهده نمی شود. البته یکی از مشکلات با ایران، تاثیر نگران کننده این کشور بر سنی‌ها، بویژه در عربستان سعودی است و دیگری تهدید بالقوه این کشور برای اسرائیل است.  

حمایت از توافق هسته‌ای (برجام)

برژینسکی به همراه 53 تن از کارشناسان مقامات سابق امنیت ملی آمریکا با صدور بیانیه‌ای از اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) استقبال کرد: ما از اعلام اجرای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) استقبال و حمایت می‌کنیم.

پژوهش خبری صدا وسیما// پژوهشگر: دارابی

* منابع در آرشیو در دسترس است.