طرح فرانسه درباره برجام

سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه دیروز از احتمال الحاق بند موشکی به برجام خبر داد. این در حالی است که ایران بارها تاکید کرده است فعالیت های موشکی و دفاعی اش قابل مذاکره نیست. 

فرانسه جزییات این طرح را در اختیار رسانه ها قرار نداده است اما امانوئل ماکرون رییس جمهوری فرانسه هفتم شهریور ماه تاکید کرد برجام می تواند با کار ضروری درباره برنامه موشکی ایران تکمیل بشود. 

البته سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه گفت: مکمل توافق هسته ای ایران با قدرت های جهانی در سال 2015 می تواند زمینه ای برای رایزنی های بعد از سال 2025 باشد. این بدان معنا است که تکمیل برجام پس از پایان توافق هسته ای یعنی در سال 2025 - زمانی که ایران محدودیت هایش به پایان می رسد و می تواند برنامه های غنی سازی اش را از سر بگیرد- است. فرانسه می گوید در آن زمان شاید لازم باشد که برنامه‌ای یا اقدامی تعبیه بشود برای جلوگیری از نوع استفاده ایران از برنامه موشک های بالستیک خود. 

بنابراین مطرح شدن پیشنهاد فرانسه در رسانه ها می تواند اقدامی برای آزمودن ایران پس از تهدید آمریکا به خارج شدن از برجام یا درخواست آمریکا برای بازدید از تاسیسات نظامی ایران باشد. به عبارت دیگر، پاریس با این طرح سعی می‌کند ببیند تهدید و درخواست آمریکا چقدر بر تهران تاثیر گذاشته و این تاثیر آنقدر بوده که تهران مذاکره در زمینه برنامه موشکی خود را بپذیرد. ادعای برخی صاحب نظران مبنی بر اینکه "آمریکا می‌خواهد از این توافق نامه هسته‌ای خارج بشود و می فهمیم که این نه برای ایران خوشایند هست و نه برای اتحادیه اروپا" از این منظر ارزیابی می‌گردد.

از این گذشته طرح فرانسه همزمان با اذعان آژانس بین المللی انرژی اتمی به پای بندی ایران به محدودیت های تعیین شده در چارچوب برجام مطرح شده است. 

این سومین گزارش آژانس در مورد پایبندی ایران به توافق هسته ای پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا است.

بنابراین طرح فرانسه می‌تواند اقدامی برای حاشیه سازی برای اذعان آژانس به پایبندی ایران باشد. آنچه این گمانه را تقویت می کند تصریح مقامات فرانسوی به وجود نداشتن هیچ جایگزینی برای برجام است. 

امانوئل مکرون رئیس جمهور فرانسه سه شنبه گذشته گفت: توافقنامه هسته ای ایران هیچ جایگزینی ندارد.

مقام های آژانس همچنین در واکنش به درخواست هفته گذشته نماینده آمریکا در سازمان ملل تصریح کرده اند این سازمان نیازی به بازدید از مراکز نظامی ایران نمی بیند. 

نیکی هیلی سفیر آمریکا در سازمان ملل هفته پیش در جریان سفرش به وین اعلام کرده بود که بازرسان آژانس باید به پایگاه های نظامی ایران دسترسی پیدا بکنند. وی ادعا کرده بود ایران سایت های اعلام نشده متعددی دارد که مورد بازرسی قرار نمی گیرد. 

در خواست هیلی در حالی مطرح شده که بازرسی از مراکز نظامی در ایران یکی از چالش برانگیزترین موضوع‌ها در جریان توافق هسته ای بود و بر اساس برجام، آمریکا اگر چنین درخواستی داشته باشد باید مدارک و مستنداتی را از فعالیت غیرقانونی ایران در این مراکز ارائه بدهد و ضرورت چنین بازرسی هایی را ثابت بکند تا این درخواست از طرف آژانس ارائه بشود و تازه بعد از این هم 5 پنج عضو از اعضای این توافق 

باید موافق این بازرسی ها باشند. 

در این مسیر دو مقام آژانس به رویترز گفتند که آمریکا اطلاعات معتبر و مستندی برای قانع کردن آژانس به چنین بازرسی هایی را ارائه نداده است. آنها گفتند که آژانس فقط برای ارسال یک پیام سیاسی از یک سایت نظامی مثل پارچین بازدید نخواهند کرد. بنابراین می‌توان گفت فعلا این تلاش آمریکا که یکی از راه‌ها برای اعلام عدم پایبندی ایران به توافق بود به بن بست رسیده است. بنابراین پیشنهاد فرانسه می‌تواند راهی برای دلجویی از آمریکای سرخورده نیز باشد. 

------------------------

عبدالرضا خلیلی