گزارش مکتوب... پالایشگاه بدن را بشناسيم

به گزارش خبرگزاری صداوسیما،مرکز اصفهان؛  راهرویی طولانی ، اتاق هايي دلتنگ و بیمارانی چشم انتظار با یک سبد آرزو!  آرزوی  نجات  از غم و درد !آرزوی  درمان و رهایی  از هزينه هاي سنگين بیماری و دارو!

بیماران این بخش ساعت ها خیره می شوند به لوله پلاستیکی  پر خونی  که حیاتشان به آن وابسته است،لوله ای که از یک طرف به رگ  و  از طرف دیگر  به دستگاه دياليز وصل می شود.دستگاهی که  نارسايي کليه بیمار را جبران  مي کند  و  او را  برای زنده ماندن امیدوار؛بیماری که حالا حسرت روزهایی را می خورد که می توانست پیشگیری کند تا این گونه بدنش خسته و بی رمق نباشد.

کلیه،این عضو حیاتی

دو کلیه در دو طرف ستون فقرات بدن  قرار دارد که این اندام لوبیایی شکل مایل به قرمز، وظیفه ی تصفیه ی خون را در بدن انسان برعهده دارند. هر کلیه حدود یک میلیون فیلتر های کوچک دارد که می توانند در هر 24 ساعت 200 لیتر از خون بدن را تصفیه می کنند.

هنگام عبور و تصفیه ی خون در کلیه ها، مواد مورد نیاز بدن مثل مواد مغذی اصلی و مقدار زیادی آب در درون خون باقی می ماند و مواد دفعی و مواد غذایی و آب اضافی به مثانه برده و از طریق ادرار از بدن خارج می شود.

فوق تخصص بیماری های کلیوی  نارسایی کلیه  را ناشی از  بی توجهی افراد  به این عضو بدن دانست  که ممکن است در دراز مدت منجر به پیوند ، دیالیز و حتی مرگ بیمار شود.
دکتر شهرزاد شهیدی ،  دفع سموم از بدن، تنظیم میزان اسید و باز، آب و نمک و  اوره بدن را  از مهمترین وظایف کلیه ها بیان می کند و می افزاید:یکی از مهمترین نشانه های سلامت یا آسیب دیدگی کلیه ها، تغییرات ایجاد شده در ادرار یا نوع دفع ادرار است که اگر همرنگ آب نباشد، یا هنگام دفع با سوزش و درد و همراه با خون یا پروتئین باشد بیانگر اختلال در عملکرد کلیه ها است.

وی می گوید: حدود 10در صد از جمعیت عمومی جامعه به درجات خفیف، متوسط و شدید به بیماری های کلیوی مبتلا هستند و از هر هزار بیمار، یک  نفرآن ها به دیالیز و پیوند نیازدارند.

به گفته این متخصص بیمار  در این مرحله اگر دیالیز مصنوعی و یا پیوند کلیه نشود   باعث مرگ زودرسش می شود.

دکتر شهیدی می گوید : دیالیز به دو روش  همودیالیز  و دیالیز صفاقی انجام می شود که در روش  همودیالیز  خون بیمار  وارد دستگاه شده و مواد زائد آن جذب و پس از تمیز شدن به بدن برگردانده می شود و  در دیالیز صفاقی رگ‌های خونی لایه احشایی شکم به کمک جریان مایع دیالیز در طرفین صفاق، کار کلیه‌ها را انجام می‌دهد.

رئیس مرکز تحقیقات بیماری ‌های کلیوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان  هم شایع ترین علایم نارسایی کلیه را  تهوع و استفراغ، کاهش میزان ادرار، تورم، به خصوص در ناحیه مچ پا و دور چشم، طعم نامطبوع در دهان و احساس بویی شبیه به ادرار در بازدم، خستگی مزمن، تنگی نفس، کاهش اشتها، مشاهده خون در ادرار، مشاهده کف در ادرار، ایجاد ضایعات پوستی و کاهش حافظه برمی شمارد.
مژگان مرتضوی می افزاید: افراد بالای 60سال ، بیماران دیابتی، افراد با فشار خون بالا، افرادی با پیشینه بیماری های قلبی و سکته مغزی، سابقه خانوادگی از بیماری های کلیوی، افراد سیگاری وافراد چاق بیشترین افرادی هستند که در معرض بیماری و نارسایی کلیوی قرار می گیرند.

به گفته وی عادات نادرست غذایی، بی تحرکی، نبود خود مراقبتی، توجه نداشتن به سلامت قبل از ایجاد دردهای ناشی از بیماری و وجود بیماری های زمینه ای مانند دیابت و فشار خون بالا از مهم ترین علل افزایش ابتلا به بیماری های کلیوی است.

نمک، قاتل کلیه

متخصصان می گویند خوردن موادی مانند نمک کار کلیه را تشدید می‌کند این ماده غذایی  قاتل کلیه به خصوص کلیه های نارساست.

دکتر سید مرتضی صفوی متخصص تغذیه با بیان اینکه  برخی مواد غذایی  سلامتی کلیه ها را بالا می برد می افزاید: میوه ها و سبزیجاتِ  سرشار از ویتامین ها و آنتی اکسیدان شامل تمشک، فلفل دلمه ای، گریپ فورت، اسفناج، کلم برگ، توت فرنگی، پرتقال و گوجه فرنگی  از مواد غذایی مفید برای کلیه است.

وی ، حفظ آب بدن را  هم  برای سلامت کلیه ها ضروری می داند و می  افزاید:خوردن 100 گرم ماهی روغنی پخته یا کباب شده دوبار در هفته می تواند به سلامت کلیه ها کمک کند.

این متخصص تغذیه  خوردن  غلات کامل، پروتئین و سیر را  هم برای کلیه ها مفید  بیان می کند.

افزایش بیماران دیالیزی

بیش از 500میلیون نفر در جهان از انواع آسیب‌های کلیوی رنج می‌برند و سالانه میلیون‌ها نفر دلیل حملات قلبی و مغزی ناشی از بیماری‌های مزمن کلیوی جان خود را از دست می‌دهند .

گفته می شود در ایران نیز از هریک میلیون نفر 75نفر به نارسایی کلیوی مبتلا هستند.

رییس اداره امور بیماری های معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان می گوید: دو هزار و 51نفر در استان بیمار دیالیزی هستند که محل زندگی نیمی از این بیماران درشهرستان های استان است.

شهربانو مظاهری  می افزاید: 780نفر از این بیماران زن و بقیه مرد هستند که در 34مرکز همودیالیز استان تحت درمان هستند.

وی اضافه می کند: 424تخت همودیالیز در استان اصفهان فعال است که از این تعداد 201تخت در اصفهان و 223تخت در شهرستان ها است.

رییس اداره امور بیماری های معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان خدمات درمانی این بیماران را 72درصد در مراکز دولتی-دانشگاهی، 21درصد در مراکز خیریه و هفت درصد در مراکز وابسته به ارگان ها  عنوان می کند  که خیران سلامت هزینه درمانی  300تخت همودیالیز را تامین می کنند.

مظاهری همچنین  می گوید: خدمات درمانی به 234 بیمار دیالیز صِفاقی در  چهار مرکز الزهرا، امین، امام حسین(ع) و  نور و علی اصغر(ع) اصفهان   ارائه می شود  و شامل بیمارانی هستند که پس از آموزش در مرکز درمانی، درمان خود را در منزل ادامه می دهند. 

وی  نسبت تعداد بیمار به تعداد تخت را در جهان  چهار و یک دهم و در استان اصفهان چهار و هشت دهم عنوان کرد.

مژگان مرتضوی  رییس مرکز تحقیقات بیماری ‌های کلیوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان هم شعار امسال  روز جهانی کلیه را  «سلامت بانوان و کلیه» بیان می کند و  می گوید: اهمیت دادن به سلامت بانوان با عنوان شاخص‌ های سلامت بارداری و حفظ نوزادان در بدو تولد یکی از شاخص‌های مهم سلامتی کشور است.

شهرام طاهری عضو مرکز تحقیقات بیماری ‌های کلیوی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان  با اشاره به این‌ که 10 درصد بیماران کلیوی تشخیص داده شده‌ اند، گفت:  آمار دقیق از بیماران کلیوی و علت افزایش بیماری در استان در دست نیست اما طرح تحقیق در خصوص عوامل افزایش بیماری کلیوی در استان به‌ زودی  اجرا می‌ شود.

مسوول واحد فراهم آوری اعضای پیوند مرکز آموزشی، درمانی الزهرا(س) اصفهان هم می گوید »  400نفر در لیست انتظار پیوند کلیه در اتان به ر می برند.

مریم خلیفه سلطانی می افزاید: 130 تا 180 کلیه سالانه در استان  پیوند  می‌ شود که 46 درصد این پیوندها از روش اهداء عضو پیوند می‌ شود.

بیماران  کلیوی نیازمند کمک خیّران

یکی از علت های اصلی افزایش تعداد بیماران کلیوی، هزینه های سنگین دارو و درمان است.

گفته می شود ماهانه  بین10 تا 20 میلیون ریال  هزینه دارو و کنترل بیماری های کلیوی است که بار سنگینی را برای خانواده ها و بیمار به همراه  دارد  و  کمک  خیران می تواند مرهم درد این بیماران باشد.

مدیر عامل انجمن خیریه خدمات درمانی حضرت ابوالفضل(ع)  اصفهان  می گوید:این خیریه سال 67 تأسیس شده و  هم اکنون 14هزار پرونده  از بیماران کلیوی در  این خیریه وجود دارد.

احمد دردشتی می افزاید:565 بیمار دیالیزی در  استان  زیر  پوشش خیریه حضرت ابوالفضل(ع) قراردادند.

مدیر عامل انجمن خیریه خدمات درمانی حضرت ابوالفضل(ع)  می گوید:این خیریه پذیرای بیماران نیازمند از شهرهای دیگر از جمله مشهد، کیش، همدان و اهواز  هم هست.

مدیر داخلی خیریه حضرت ابوالفضل (ع) هم  می گوید: این  خیریه به دلیل نیاز رو به افزایش بیماران، اقدام به ساخت مرکز بیماران کلیوی کرد که با هزینه ساخت بالغ‌ بر 200میلیارد ریال  و هزینه تجهیز 150 میلیارد ریال بزودی  در خیابان امام خمینی به بهره‌ برداری می‌ رسد.

حسن آجودانیان می افزاید: این مرکز هفت طبقه ای  دارای  88 تخت همودیالیز و تمامی خدمات جانبی مورد نیاز بیماران کلیوی ازجمله پلی کلینیک، مرکز بازتوانی است.

روز جهانی کلیه

برای نخستین بار روز نهم مارس سال 2006میلادی به عنوان روز جهانی کلیه نامیده شد و در تقویم هفدهم  اسفند هم روز جهانی کلیه ثبت شده است.
هدف اصلی از نامگذاری این روز افزایش آگاهی مردم درباره بیماری های مزمن کلیه وخطرات و عوارض جدی این بیماری و بیماری های ناشی از آن است.

پژوهش های علمی نشان می دهد از هر 9نفر به ظاهر سالم، یک نفر برخی از علائم ابتلا به بیماری های کلیوی مزمن را دارد،این در حالی است که بسیاری از مردم در زمینه این عضو حیاتی بدن  اطلاع کافی ندارند .

.همان طور که گفته شد  این بیماری زمانی نمود پیدا می كند كه عملكرد كلیه ها كاهش می یافته  و یا متوقف شده که  در این مرحله بیماری خیلی پیشرفت كرده است؛به همین دلیل تلاش پزشكان بر این است که  با آگاه كردن مردم درباره این بیماری به ویژه راه های پیشگیری از آن، آمار ابتلایان به این بیماری  را کاهش  و میزان نارسایی کلیه را کاهش دهند.

نگارنده : مرضیه قاسمی