اگر اروپا قدرت ندارد چرا در برجام تعهد داد؟

روز يکشنبه علی ربیعی، سخنگوی دولت، عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه و بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ايران در نشست خبری، از آغاز فرآيند غني سازي اورانيوم بالاتر از  3.67 خبر دادند وتاکيد کردند که مبنای غلظت اورانیوم بر اساس نیاز ایران خواهد بود.
هر چند در اين نشست از ميزان افزايش سطح غني سازي اورانيوم سخن گفته نشد اما با توجه به دو نياز ايران به توليد سوخت هسته اي براي نيروگاه بوشهر و همچنين پزشکي هسته اي براي درمان سرطان به اورانيوم با غناي 5 و 20 درصد نياز است. اما به نظر نمي رسد که در حال حاضر تهران سطح غني سازي را به بيش از 5 درصد افزايش دهد.
دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا ۱۸ اردیبهشت سال 1397 رسما اعلام کرد که ایالات متحده را از توافق اتمی با ایران که در ژوئیه 2015  پس از یک دوره ده ساله مذاکره منعقد شد، خارج خواهد کرد و تحریم‌های رفع شده علیه تهران را باز خواهد گرداند. این تحریم ها شامل دو بخش اصلی یعنی مبادلات بانکی و فروش نفت نیز می شد.   
اقدام يکجانبه و غير قانوني امريکا سبب شد تا بانک ها و شرکت هاي غربي از تعامل با ايران سرباز زنند و دولت هاي فرانسه، انگليس وآلمان نيز هيچ اقدامي در زمينه رفع اين مشکلات انجام ندادند.
اين وضعيت در حالي است که توافق هسته اي فقط بين تهران و واشنگتن نبوده و سه کشور اروپايي و به همراه روسيه وچين نيز در اين توافق حاضر بوده اند و با خروج امريکا از برجام، وظيفه اين کشورهاست که يا به تعهدات خود عمل و يا صريح اعلام کنند که آنها نيز به برجام اعتقادي ندارند.
اما متاسفانه اتفاقي که بعد از خروج امريکا از برجام رخ داده، به اين شکل بوده است که سه کشور اروپايي فقط شعار حفظ برجام را داده اند اما در عمل از همان تحريم هاي غير قانوني امريکا تبعيت کرده اند و با وقت کشي و وعده هاي سرخرمن از تهران خواسته اند که به تنهايي در اين توافق بماند.
با اين حال تهران بيش از يکسال به طرف هاي مقابل فرصت داد تا با اصلاح عملکرد خود و انجام تعهدات خود نگذارند برجام از بين برود که متاسفانه غربي ها از اين فرصت استفاده نکردند و به ناچار تهران بر اساس حقوق قانوني خود که در بندهاي 26 و36 برجام به آنها تصريح شده است با کاهش برخي تعهدات خود سعي مي کند که طرف هاي ديگر را به رعايت برجام متقاعد نمايد و اگر اين طرف ها هيچ اقدامي براي حفظ برجام نمي کنند دليلي ندارد که تهران به تنهايي هزينه هاي اين توافق را بپردازد. همين چند روز پيش برايان هوک مسوول گروه ويژه امور ايران در وزارت امور خارجه امريکا گفت که ایران را از دسترسی به 50 میلیارد دلار از درآمدهای فروش سالانه نفت محروم  خواهیم کرد.
اکنون توپ در زمين اروپاست تا با عمل به تعهدات برجامي خود نشان دهد که خواهان حفظ برجام است  و مايل نيست منطقه وارد تنش هايي شود که مشکلات امنيتي آن مي تواند به سرعت دامن اروپا را هم بگيرد.
بهانه جويي و متهم کردن ايران به نقض تعهدات برجامي براي غرب چاره ساز نخواهد بود چرا که تاکيد مي شود نخست اينکه اقدام تهران قانوني وبرمبناي بندهاي 26 و36 برجام است.
دوم اينکه اگر اروپا فاقد اراده و يا قدرت اقتصادي براي عمل به تعهدات خود است در عمل حق نداشت که از ابتدا در توافق هسته اي شرکت کند و به عنوان سه عضو از اعضاي پنج بعلاوه يک اين تعهدات را امضا نمايد.
سوم اينکه اگر تنها فعال مايشاء در توافق هسته اي با ايران فقط امريکاست پس با خروج اين کشور از برجام بايد گفت عملا اين توافق فروپاشيده است و اکنون غربي ها از ايران مي خواهند در کدام توافق به تنهايي بماند؟
چهارم اينکه به نظر مي رسد ايران با فرصت سازي مي کوشد گوشزد نمايد که امريکا هزاران کيلومتر از منطقه فاصله دارد و در توليد نفت تقريبا به خودکفايي رسيده است و از اين رو در محاسبات خود تصور مي کند  با خروج از برجام  و تنش آفريني زياني نخواهد ديد اما اين اروپاست که در معرض تنش آفريني قرار دارد و به نفعش است که با عمل به تعهدات خود نشان دهد که مي تواند بطور مستقل عمل نمايد.
 

--------------------------------------

رضا محمدمراد