پرورش بیش از ۶ هزار شتر در خوزستان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیمای استان خوزستان، بهاره طاهری دزفولی با بیان اینکه پرورش شتر از زمان‌های قدیم در مناطق مختلف خوزستان از جمله شهرستان‌های شوش، دشت آزادگان، هویزه، امیدیه، بهبهان، اهواز، رامهرمز و هندیجان انجام می‌شود، گفت: پرورش شتر ظرفیتی ویژه از نظر تولید گوشت و شیر است، گوشت این حیوان، مرغوب و عاری از هرگونه آنتی بیوتیک و دارو‌های شیمیایی است و شیر این دام نقش بسزایی در سلامت و درمان بیماری‌های مختلف در انسان ایفا می‌کند.

وی با اشاره به اینکه محصولات این دام بیشترین سهم را در بخش تولیدات دامی ارگانیک دارند که می‌توان باتولید و عرضه این محصولات به توسعه این صنعت بیشتر توجه شود، افزود: استفاده از علوفه‌های خشک مراتع و استفاده نکردن از غذا‌های مرغوب را از دیگر مزیت‌های پرورش شتر محسوب می‌شود، این حیوان مهم‌ترین دامی است که می‌تواند با توجه به عادات چرایی خود، باعث حفظ واحیای مراتع شود.

طاهری دزفولی ادامه داد: با توجه به این ویژگی‌ها و اهمیت پرورش شتر در استان خوزستان، پرداختن به فعالیت‌های تحقیقاتی در زمینه شناسایی وضعیت پرورش، ویژگی‌ها و عملکرد این دام بومی، بهبود مدیریت پرورش، تغذیه مناسب و ارائه شاخص‌های انتخاب در جهت بهبود تولید و تولیدمثل و در نهایت توسعه پرورش شتر و همچنین حمایت از پرورش‌دهندگان این دام در استان ضروری است.

رئیس بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان با اشاره به نتایج بررسی وضعیت پرورش و عملکرد تولیدی و تولیدمثلی شتر‌های بومی استان که در قالب یک طرح تحقیقاتی در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شده است، اضافه کرد: ۶۳ گله شتر تحت سیستم رایج پرورش در استان وجود دارد که میانگین تعداد افراد شاغل در هر گله ۲ نفر است.  ۱۳ درصد شترداران بی‌سواد، ۱۰ درصد دارای تحصیلات ابتدایی، ۴ درصد دارای راهنمایی، یک درصد دیپلم و یک درصد لیسانس هستند.

رئیس بخش تحقیقات علوم دامی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان با بیان اینکه در هر گله به طور متوسط ۴۰ نفر شتر ماده و ۲ نفر شتر نر وجود دارد، گفت: فقط ۱۱ درصد شترداران پرواربندی شتر را انجام می‌دهند که مدت زمان پروار در این گله‌ها ۵ تا ۶ ماه است.  مدت زمان نگهداری نر‌ها در گله به طور متوسط ۶ تا هفت سال است ولی مولد‌های ماده در اغلب گله‌ها تا زمان پیر شدن و از کارافتادگی در گله حضور دارند.

این عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان با بیان اینکه متوسط تولید شیر روزانه برای شتر‌ها ۳/۳ کیلوگرم با دامنه ۵-۱ کیلوگرم با میانگین ۱۰ ماه طول دوره شیردهی است، افزود: سه درصد از بهره‌برداران، پشم شتر را جمع آوری می‌کنند که میانگین پشم جمع‌آوری شده ۲ کیلوگرم با ازای هر نفر است؛ همچنین جفتگیری و زایش شتر‌ها اغلب در فصل زمستان با طول دوره آبستنی ۱۲ ماه است.

وی با اشاره به مشکلات شترداران در حوزه چرا می‌گوید: بهبود شرایط محیطی شامل تغذیه دستی، بهبود جایگاه و محل نگهداری شترها، اقدامات بهداشتی و درمانی برای کاهش مشکلات، توجه به ثبت رکورد‌های وزن، شیر و آموزش نکات و توصیه‌های انتخاب (درون گله‌ها) و ارائه برنامه‌های اصلاح نژادی مناسب برای بهبود ژنتیکی عملکرد شتر‌های بومی استان خوزستان ضروری است.

طاهری دزفولی ادامه داد: برای حمایت از شترداران استان خوزستان تلاش در جهت بهبود مدیریت پرورش، عملکرد شتر و اقتصادی کردن آن نیاز است اقداماتی، چون تأمین آب آشامیدنی بهداشتی و کمک‌های مالی لازم برای احداث آب‌انبار‌های جمع‌آوری و ذخیره آب باران جهت نوشیدن شترها، ایجاد جایگاه‌های نگهداری شتر در مراتع، حفاظ‌کشی اطراف جاده‌ها در محل‌های پرورش و چرای شترهاو کمک به شترداران برای تجمیع گله‌های خود و تغییر مدیریت گله‌ها ازحالت فردی به صورت جمعی همراه با یک یا ۲ ساربان ضروری است.

وی اضافه کرد: توسعه کشت گیاهان مرتعی (بومی مناطق) به صورت طرح‌های پایلوت، فرهنگ‌سازی و توسعه مصرف شیر و گوشت شتر در استان، برگزاری همایش‌های هم اندیشی وآموزشی شترداران استان برای افزایش آگاهی شترداران و بهبود مدیریت پرورش، تغذیه و پرواربندی و شروع فعالیت‌های اصلاح نژادی برای بهبود تولیدات باید انجام شود.

با توجه به وسعت بیابانی اراضی به دلیل تغییرات اقلیمی در دنیا، پرورش شتر مورد توجه قرار گرفته تا جایی که بیشترین تحقیقات مربوط به امریکا و کشور‌های اروپایی به دلیل کاربرد و اهمیت شتر است در حالیکه این موضوع در ایران مغفول باقی مانده است.

چندی پیش فائو نسبت به انقراض شتر در ایران هشدار داد که این زنگ خطری برای استان‌های شترخیز کشور است.